Pompa ciepła zimą – czy rzeczywiście działa przy -20°C? Rozwiewamy mity.
Wokół pomp ciepła narosło wiele mitów, zwłaszcza w kontekście ich pracy w niskich temperaturach. Jednym z najczęstszych pytań, jakie zadają sobie potencjalni użytkownicy, jest: „czy pompa ciepła działa przy -20°C?” Postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości i przedstawić fakty dotyczące efektywności pomp ciepła zimą.
Jak działa pompa ciepła?
Zanim zagłębimy się w temat pracy pomp ciepła w niskich temperaturach, przypomnijmy sobie, jak właściwie działają te urządzenia. Pompa ciepła nie wytwarza ciepła, a jedynie przetransportowuje je z jednego miejsca w drugie. W przypadku pompy ciepła powietrze-woda (najpopularniejszy typ) urządzenie pobiera energię cieplną z powietrza zewnętrznego, nawet jeśli jest ono bardzo zimne, a następnie przekazuje ją do instalacji grzewczej w budynku. Dzieje się to dzięki zastosowaniu czynnika chłodniczego, który odparowuje w niskiej temperaturze, a następnie po sprężeniu oddaje ciepło w wyższej temperaturze.
Pompa ciepła a niskie temperatury: fakty i mity
Mit 1: Pompa ciepła nie działa w mrozie.
To chyba najbardziej rozpowszechniony mit. Wiele osób obawia się, że pompa ciepła przestanie działać, gdy temperatura spadnie poniżej zera. Nic bardziej mylnego! Nowoczesne pompy ciepła są projektowane do pracy w bardzo szerokim zakresie temperatur, często nawet do -25°C, a w niektórych przypadkach do -30°C.
Jak to możliwe? Nawet w bardzo niskich temperaturach powietrze zawiera pewną ilość energii cieplnej. Pompa ciepła jest w stanie ją efektywnie wykorzystać. Oczywiście, sprawność pompy ciepła (COP) będzie niższa przy -20°C niż przy +7°C, ale urządzenie nadal będzie dostarczać ciepło do budynku.
Mit 2: W mrozie pompa ciepła zużywa tyle prądu, co grzałka elektryczna.
To kolejny mit, który często zniechęca do inwestowania w pompy ciepła. Prawdą jest, że zużycie prądu przez pompę ciepła wzrasta wraz ze spadkiem temperatury zewnętrznej. Jest to naturalne, ponieważ urządzenie musi włożyć więcej energii w „wyciągnięcie” ciepła z zimnego powietrza.
Jednak nawet w bardzo niskich temperaturach, pompa ciepła zawsze będzie bardziej efektywna niż bezpośrednie ogrzewanie elektryczne. Współczynnik COP, nawet jeśli spadnie do 2,5-3, oznacza, że z 1 kWh energii elektrycznej uzyskujemy 2,5-3 kWh energii cieplnej. W przypadku grzałki elektrycznej COP wynosi 1. To sprawia, że koszty ogrzewania pompą ciepła są nadal niższe niż ogrzewaniem elektrycznym, nawet w największe mrozy.
Mit 3: Pompa ciepła potrzebuje dodatkowego źródła ciepła w mrozy.
Częściowo prawda, ale nie w taki sposób, jak myśli większość ludzi. Nowoczesne pompy ciepła są zazwyczaj wyposażone we wbudowaną grzałkę elektryczną, która pełni funkcję wspomagającą. Jej zadaniem jest wsparcie ogrzewania w najbardziej ekstremalnych warunkach, gdy zapotrzebowanie na ciepło jest bardzo wysokie, a temperatura zewnętrzna wyjątkowo niska. Jednak grzałka ta uruchamia się tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne i na krótki czas. Głównym źródłem ciepła pozostaje pompa ciepła.
Dla zapewnienia maksymalnego komfortu i bezpieczeństwa, szczególnie w starszych, słabo izolowanych budynkach, często stosuje się systemy hybrydowe, gdzie pompa ciepła współpracuje z kotłem gazowym lub kotłem na paliwo stałe. W takich układach, kocioł uruchamia się automatycznie, gdy temperatura spada poniżej pewnego progu, a pompa ciepła staje się mniej efektywna. Pozwala to na optymalizację kosztów eksploatacji pompy ciepła i zapewnia stabilne ogrzewanie.
Czynniki wpływające na efektywność pompy ciepła zimą
Izolacja budynku
To kluczowy czynnik, który ma wpływ na pracę pompy ciepła przez cały rok, a zwłaszcza zimą. Dobrze ocieplony dom ma mniejsze zapotrzebowanie na ciepło, co oznacza, że pompa ciepła będzie pracować wydajniej i zużywać mniej energii. Termomodernizacja budynku przed instalacją pompy ciepła jest zawsze opłacalną inwestycją.
Rodzaj pompy ciepła
Chociaż powietrzne pompy ciepła są najpopularniejsze, istnieją również gruntowe pompy ciepła i wodne pompy ciepła. Te typy urządzeń czerpią energię z gruntu lub wody, które charakteryzują się stabilniejszą temperaturą niż powietrze. Dzięki temu ich sprawność (COP) jest bardziej stabilna i mniej zależna od ekstremalnych mrozów. Jednak instalacja gruntowej lub wodnej pompy ciepła jest zazwyczaj droższa i wymaga większych nakładów pracy.
3. Sterowanie i automatyka
Nowoczesne pompy ciepła są wyposażone w zaawansowane systemy sterowania i automatykę, które optymalizują ich pracę w zależności od temperatury zewnętrznej, temperatury wewnątrz budynku oraz preferencji użytkownika. Dzięki temu urządzenie pracuje efektywnie, dostosowując swoją moc do aktualnych potrzeb.
4. Dobór mocy pompy ciepła
Prawidłowy dobór mocy pompy ciepła jest niezwykle istotny. Urządzenie musi być odpowiednio zwymiarowane do zapotrzebowania na ciepło budynku. Zbyt mała moc spowoduje, że pompa ciepła będzie pracować na granicy swoich możliwości, co może skutkować częstym uruchamianiem grzałki elektrycznej. Zbyt duża moc to niepotrzebne koszty inwestycji. Warto skorzystać z usług audytu energetycznego i zlecić profesjonalny dobór pompy ciepła specjaliście.
5. Odmrażanie (defrost)
W niskich temperaturach na parowniku powietrznej pompy ciepła może osadzać się szron lub lód. Jest to naturalne zjawisko. Aby zapewnić ciągłą i efektywną pracę, pompy ciepła są wyposażone w funkcję automatycznego odmrażania (defrostu). W trakcie defrostu pompa na krótki czas zmienia tryb pracy, pobierając ciepło z budynku, aby rozmrozić parownik. Ten proces jest w pełni zautomatyzowany i nie wpływa znacząco na komfort cieplny w domu.
Czy warto inwestować w pompę ciepła na polskie zimy?
Zdecydowanie tak! Mimo obaw związanych z niskimi temperaturami, pompy ciepła są doskonałym rozwiązaniem grzewczym dla polskiego klimatu. Zapewniają wysoki komfort cieplny, niskie koszty eksploatacji (szczególnie w połączeniu z fotowoltaiką), ekologiczne ogrzewanie i niezależność od paliw kopalnych.
Rosnąca popularność pomp ciepła w Polsce świadczy o tym, że coraz więcej osób przekonuje się do tej technologii. Dzięki ciągłemu rozwojowi technologii, nowoczesne pompy ciepła są coraz bardziej wydajne, ciche i niezawodne, nawet w trudnych warunkach zimowych.
Podsumowanie
Mity dotyczące pracy pomp ciepła w mrozie są głęboko zakorzenione, ale nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości. Pompy ciepła skutecznie ogrzewają domy nawet przy -20°C, a ich efektywność, choć spada, nadal jest znacznie wyższa niż innych systemów ogrzewania elektrycznego. Kluczem do sukcesu jest profesjonalny dobór pompy ciepła, dobra izolacja budynku i właściwa instalacja. Inwestując w pompę ciepła, inwestujesz w komfort, oszczędności i przyszłość swojego domu.
